Sevk edilen mahpuslara çıplak arama ve darp: DEM Partili Newroz Uysal Aslan’dan soruşturma talebi

Ankara – Trabzon Beşikdüzü T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan İsmail Berka, Hakkari Aydoğdu ve Ertan Ören, istekleri dışında 21 Nisan'da Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edildi. Ailelerin aktardığı bilgilere göre, 3 mahpus 8 saatlik yolculuk boyunca aç ve susuz bırakıldı. Ayrıca cezaevi girişinde çıplak arama dayatmasına maruz kaldı. Mahpuslar, çıplak aramaya karşı çıktıkları gerekçesiyle gardiyanlar tarafından darbedildi ve sonrasında tekli hücrelere konuldu.

İHİK'e başvuru

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şırnak Milletvekili Newroz Uysal Aslan, yaşananlara dair Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na (İHİK) başvuruda bulundu. Başvuruda, özellikle sevk sırasında mahpusların birçok ihlale maruz kaldığı ifade edildi. İhlallerin hem ulusal hem de Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere aykırı olduğu vurgulanan başvuruda, "İlgili kurumlar nezdinde gerekli girişimlerin derhal başlatılmasını, ihlallerin müsebbiplerinin tespit edilerek cezalandırılmasını ve benzeri hak ihlallerinin önlenmesi için yapısal tedbirlerin alınmasını talep ediyorum” denildi. Başvuruda, ailenin mahpus İsmail Berka’ya günlerce ulaşamadığı da aktarıldı.

Soruşturma başlatılması talebi

Başvurda şu taleplere yer verildi:

• “Mahpusların ailelerinden habersiz ve rızaları dışında sevk edilmelerinin gerekçesinin Adalet Bakanlığı’ndan resmi olarak sorulmasını ve hukuki dayanağının belgeleriyle birlikte talep edilmesi,
• Çıplak arama dayatması, darp ve hücre cezalarına ilişkin adli ve idari soruşturma başlatılıp başlatılmadığının öğrenilmesi,
• Başlatılmadıysa resen idari ve adli soruşturma başlatılması için Komisyon tarafından Adalet Bakanlığı’na ve Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı’na resmi yazı gönderilmesi,
• Komisyon bünyesindeki Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Komisyonu tarafından Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi'ne acil ziyaret gerçekleştirilmesi,
• Mahpuslarla birebir görüşülmesi, darp ve kötü muamele iddialarına dair kamera kayıtlarının, doktor raporlarının, sevk evraklarının ve diğer tüm belgelerin incelenmesi,
• Mahpusların sağlık durumlarının yerinde değerlendirilmesi ve özel rapor hazırlanması,
• Mahpusların aileleriyle düzenli iletişim kurabilmeleri için tedbir alınmasının sağlanması,
• Sevk süreçlerinde ailelere önceden bilgi verilmesi zorunluluğunun hatırlatılması ve bu konuda genelge yayımlanmasının talep edilmesi,
• Açılan soruşturmaların ve yapılan incelemelerin her aşamasında tarafıma yazılı olarak bilgi verilmesi,
• Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nin genel koşullarının ve insan hakları standartlarına uyup uymadığının ayrıca raporlanması ve Meclis Başkanlığı’na sunulması.”

Soru önergesi

Newroz Uysal Aslan  ayrıca Adalet Bakanlığı'nın yanıtlaması istemiyle Meclis Başkanlığı'na önerge sundu. Önergede şu sorulara yer verildi:

• “İsmail Berka, Hakkari Aydoğdu ve Ertan Ören'in Trabzon Beşikdüzü T Tipi Cezaevi'nden Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edilmelerinin gerekçesi nedir? Sevk kararının hukuki dayanağı nedir?
• Mahpusların ailelerinden habersiz şekilde sevk edilmeleri mevzuata uygun mudur? Bu konuda Adalet Bakanlığı tarafından herhangi bir genelge veya talimat mevcut mudur?
• Sevk süreci sırasında mahpusların 8 saat boyunca aç ve susuz bekletildiği iddiaları doğru mudur? Bu durumla ilgili olarak sorumlular hakkında bir soruşturma başlatılmış mıdır?
• Mahpuslara Erzincan Cezaevi girişinde çıplak arama dayatıldığı ve kabul etmedikleri gerekçesiyle darp edildikleri iddiaları doğru mudur? Bu konuda başlatılmış adli veya idari bir soruşturma var mıdır?
• İlgili cezaevinde darp ve kötü muamele iddialarına ilişkin kamera kayıtları, doktor raporları gibi deliller toplanmış mıdır? Bu kayıtların akıbeti nedir?
• Mahpusların sağlık durumları hakkında bir değerlendirme yapılmış mıdır? Yapıldıysa sonuçları nelerdir?
• Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi'nin genel koşulları ile insan hakları standartlarına uyumu hakkında Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanmış güncel bir rapor bulunmakta mıdır?​” (Fırat Can Arslan/MA)